Ομιλία του Γιώργου Κατρούγκαλου στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας στις 10-4-2020, με θέμα ημερησίας διάταξης: «Ενημέρωση των μελών της Επιτροπής από κατόπιν αποδοχής του αιτήματος των μελών του ΣΥΡΙΖΑ στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής»:
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Είναι ιδιαίτερα θετική η παρουσία σας εδώ, κύριε Υπουργέ, νομίζω, όμως, ότι αναδεικνύει μια αντίφαση ανάμεσα σε λόγια και σε έργα, ανάμεσα στο επιφαινόμενο και στην ουσία. Ποιος δε θα υπογράμμιζε, μαζί με εσάς, την ανάγκη να έχουμε πλουραλισμό στα μέσα μαζικής ενημέρωσης! Νομίζω, όμως, ότι πολλές από τις κινήσεις που αναδεικνύει αυτή η συζήτηση, όχι απλώς δεν υπηρετούν τον πλουραλισμό, αλλά, αντιθέτως, δίνουν τη δυνατότητα επέμβασης της κυβέρνησης σε ένα τοπίο που, ούτως ή άλλως, ήταν και εκ των προτέρων ιδιαίτερα μονόπλευρα προσανατολισμένο υπέρ της. Άλλο, λοιπόν, η ενημέρωση, άλλο ο πλουραλισμός, άλλο η χειραγώγηση της γνώμης και η εξαγορά.
Μας κατηγορούν οι συνάδελφοι της Ν.Δ. για το ότι η κριτική μας δεν είναι σαφής. Η κριτική μας δεν είναι για το ότι δίνονται χρήματα στον Τύπο. Πρέπει να δοθούν χρήματα, δοκιμάζεται ο Τύπος και ο Τύπος είναι το οξυγόνο της δημοκρατίας. Είχαμε ένα πρόγραμμα 10 εκατ. € με κριτήρια αντικειμενικά και διαφάνεια για την ενίσχυση του περιφερειακού και του εθνικού Τύπου, το οποίο εσείς το καταργήσατε τον Δεκέμβριο της περασμένης χρονιάς. Αντίθετα, τι έρχεστε να κάνετε τώρα; Να δώσετε χρήματα, πέραν των αντικειμενικών κριτηρίων μιας σειράς νόμων του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και αναφέρω ενδεικτικά τον ν. 4487/2017 για το περιφερειακό και τοπικό Τύπο που προέβλεψε ότι το 30% της δαπάνης πρέπει να δίνεται στα περιφερειακά μέσα με απειλή κυρώσεων, τον 4339/2015 για το Μητρώο Online Media ώστε να υπάρχει διαφάνεια στον τρόπο που δίνονται τα χρήματα στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και τον 4374/2016 και τις διαφημιστικές δαπάνες των τραπεζών. Φεύγετε, λοιπόν, από κριτήρια που είναι αντικειμενικά και τα οποία έχουν τεθεί ακριβώς, ώστε να μην μπορεί η δημόσια διοίκηση να τα διανέμει κατά το δοκούν στους δικούς τους προς ανταμοιβή ή προς τους ταλαντευόμενους προς εξαγορά. Πρώτο στοιχείο της κριτικής μας.
Δεύτερο στοιχείο της κριτικής μας. Τα δίνετε με πλήρη αδιαφάνεια. Δε θα αναρτηθούν στη «Διαύγεια»! Η Υπουργική Απόφαση δεν προβλέπει διαδικασίες δημοσιότητας. Γιατί; Ποιο είναι το ζητούμενο όλης αυτής της προσπάθειας; Έχουμε ήδη τα παραγόμενα της. Υπάρχει μια πρωτοφανής εκστρατεία αγιοποίησης του Πρωθυπουργού! Σοβαροί δημοσιογράφοι, εν πάση περιπτώσει, γνωστοί δημοσιογράφοι που φτάνουν στα όρια της καρικατούρας. Έχουμε ακούσει να χαρακτηρίζουν το κύριο Πρωθυπουργό ως «αστερισμό», ούτε καν αστέρι, ως «τσίτα» το αιλουροειδές, ως «νέο Μωυσή» και όχι μόνο σε επίπεδο χαρακτηρισμών, αλλά σε επίπεδο της αφήγησης. Ακούσαμε και από τους συναδέλφους της Ν.Δ. να γίνονται αναφορές στις χώρες που έχουν εκατόμβες θυμάτων και, πράγματι, είμαστε ικανοποιημένοι που η χώρα μας έχει ξεφύγει από αυτή τη δοκιμασία των πολλών θυμάτων, αλλά έχετε ακούσει κάτι στα μέσα για την κατάσταση στη δική μας γειτονιά, τι γίνεται στις βαλκανικές χώρες, όπου ο αριθμός των θυμάτων, στις περισσότερες από αυτές, των κρουσμάτων και του ποσοστού θνησιμότητας είναι χαμηλότερο από ότι στη δική μας χώρα; Γιατί δε γίνεται αυτή η προβολή ενημέρωσης, όχι απλώς γνώμης, αλλά γεγονότων, ακριβώς για να συντηρηθεί αυτή η κατάσταση αγιοποίησης του Πρωθυπουργού, όπου ουσιαστικά ενισχύεται και από την οικονομική αυτή ενίσχυση, χωρίς διαφάνεια, χωρίς κριτήρια, την οποία επιτελείτε;
Άρα, σας ζητώ να μας διευκρινίσετε: Πρόκειται να δημοσιοποιηθούν τα κριτήρια που προβλέπει η ίδια η δική σας Υπουργική Απόφαση για το πώς θα κατανεμηθούν ανά κατηγορία, τρόπο και συχνότητα μετάδοσης τα συγκεκριμένα αυτά μηνύματα; Θα υπάρχει αναλυτικός κατάλογος των μέσων τα οποία χρηματοδοτήθηκαν; Σημαντικότερο είναι το τρίτο, γιατί αφορά και την ισοκατανομή των μέσων, θα σεβαστείτε το ποσοστό 30% της δαπάνης που πρέπει να απευθυνθεί στα περιφερειακά μέσα; Τέλος, μπορείτε να μας πείτε εάν θα υπάρχουν και άλλα χρήματα τα οποία πρόκειται να διανεμηθούν στο πλαίσιο διαφημιστικών αναγκών από άλλες υπηρεσίες, είτε του στενού δημοσίου είτε δημοσίων υπηρεσιών, γιατί ακούμε, για παράδειγμα, ότι το «Αττικό Μετρό» έχει κινητοποιήσει ένα ποσό της τάξεως του 1 εκατ. € για την προβολή των δράσεών του. Θα γίνει με διαφάνεια ή θα ενταχθεί και αυτός ο σχεδιασμός στο πλαίσιο της προσπάθειας επηρεασμού ενός τοπίου ενημέρωσης που, ούτως ή άλλως, όπως είπα και εκ των προτέρων, έχει ήδη χαρακτηριστικά μπλοκ προβολής μονομερώς των θέσεων της κυβέρνησης και αποσιώπησης ή συσκότισης των άλλων κομμάτων;
Γιατί, και ολοκληρώνω με αυτό, έχετε δίκιο και εσείς, κύριε Υπουργέ και όλοι οι συνάδελφοι που είπαν ότι το πολιτικό μας σύστημα βρίσκεται μπροστά σε μια σοβαρή πρόκληση, καταρχήν να φύγουμε από αυτή την κρίση με τους λιγότερους δυνατούς θανάτους, με το λιγότερο δυνατό πόνο για τους συνανθρώπους μας, αλλά έχουμε και την πρόκληση της επόμενης ημέρας και στην κοινωνία και στην οικονομία, η οικονομία να βγει όρθια και η κοινωνία χωρίς μια μεγάλη έκρηξη ανέργων, έχουμε, όμως, και μια μεγάλη πρόκληση για τη δημοκρατία μας. Οι θεσμοί μας να βγουν ενισχυμένοι και όχι ελεγχόμενοι και ο πλουραλισμός είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς που θα εγγυηθούν αυτή τη μετάβαση σε μια δημοκρατία που θα έχει χαρακτηριστικά τέτοια που θέλουμε και όχι χαρακτηριστικά ελεγχόμενης δημοκρατίας, όχι χαρακτηριστικά υπονομευμένης δημοκρατίας.
