ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να επιστρέψουμε στο Hyatt, εκεί που έχουν αρχίσει οι εργασίες της 4ης Υπουργικής Συνάντησης Ελλάδας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και FYROM για να συναντήσουμε τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Κατρούγκαλο.
Να τον καλημερίσουμε. Κύριε Υπουργέ καλημέρα.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Καλημέρα, σε εσάς και στους τηλεθεατές μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δώστε μας λίγο το περίγραμμα αυτής της συνάντησης, αλλά και των επαφών που θα γίνουν σε διμερές επίπεδο ανάμεσα στους Υπουργούς, κ. Υπουργέ.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Η Θεσσαλονίκη γίνεται ένα σημαντικό κέντρο άσκησης διπλωματίας. Όπως θυμόσαστε πριν από λίγες μέρες είχαμε εδώ τη συνάντηση κορυφής με την παρουσία του Πρωθυπουργού, του Πρωθυπουργού της Βουλγαρίας, πολλών άλλων σημαντικών παραγόντων.Η σημερινή συνάντηση είναι η 4η που γίνεται. Έχουν προηγηθεί άλλες τρεις, πάλι στη Θεσσαλονίκη γιατί έχουμε σκοπό, όπως είπαμε, να είναι κέντρο της άσκησης της πολιτικής μας στα Βαλκάνια η συμπρωτεύουσα. Οι τρεις προηγούμενες συναντήσεις στράφηκαν κυρίως σε θέματα συνεργασίας των Υπουργών Εσωτερικών και Προστασίας του Πολίτη, για θέματα μετανάστευσης, αντιμετώπισης του εγκλήματος και σε θέματα υποδομών, ενέργειας και συνεργασίας, στη διασυνδεσιμότητα, τους δρόμους, τους ενεργειακούς πόρους που θέλουμε να συνδέσουμε.
Σήμερα θέλαμε να δώσουμε έμφαση κυρίως στα θέματα της οικονομίας με την παρουσία, λοιπόν, της Υπουργού Εξωτερικών της Βουλγαρίας, του Υπουργού Εξωτερικών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Υφυπουργού Εξωτερικών της Αλβανίας. Συζητήσαμε, προφανώς θέματα πολιτικού ενδιαφέροντος της συνεργασίας μας και είχαμε μαζί μας τον Στέργιο Πιτσιόρλα και τους ομολόγους του από τα Υπουργεία Οικονομίας των τριών άλλων χωρών για να συζητήσουμε θέματα οικονομίας.
Το βασικό στίγμα που θέλω να σας δώσω είναι ότι έχουμε μια συναντίληψη για το ότι θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τα Βαλκάνια ως ένα ενιαίο οικονομικό χώρο προς το συμφέρον όλων των χωρών. Η χώρα μας έχει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο εξ αντικειμένου, ως η παλαιότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή αυτή. Έχουν σημαντική παρουσία οικονομική οι επιχειρήσεις μας σε όλες αυτές τις χώρες. Έχουμε, λοιπόν, κάθε συμφέρον να προωθούμε την οικονομική συνεργασία. Και ήδη από τη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης του 2003, ευνοούμε φυσικά και την ένταξη των χωρών της περιοχής μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την αυτονόητη βέβαια προϋπόθεση ότι θα σεβαστούν το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις σχέσεις καλής γειτονίας, ό,τι θα πρέπει να έχει μια χώρα για να μπορεί να είναι παραγωγική στο εσωτερικό της Ένωσής μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πριν πάμε στις επιμέρους και στις διμερείς συναντήσεις, θα ήθελα να μου πείτε τι χρόνο έχουμε στη διάθεσή μας, γιατί σας έχουμε βγάλει από σημαντικές επαφές και εργασίες για να μπορέσω να το διαχειριστώ και να τακτοποιήσω όσο το δυνατόν περισσότερα ερωτήματα μέσα σε αυτό το χρόνο, για να είμαι συνεπής απέναντί σας.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Θα προσπαθήσω να σας αφιερώσω το χρόνο που νομίζετε ότι χρειάζεται. Αλλά όχι παραπάνω από 10 λεπτά συνολικά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ας πάμε τώρα στις κρίσιμες διμερείς επαφές. Δεν ξέρω εάν είναι η πρώτη συνάντηση, τουλάχιστον με αυτή την εικόνα που θα έχουμε και της χειραψίας, με τον ομόλογό σας από την πΓΔΜ, από τα Σκόπια, μετά και την αποχώρηση από το Υπουργείο του κ. Κοτζιά; Τι σημαίνει αυτό; Σε τι φάση πια εισερχόμαστε εν αναμονή και των σημαντικών αποφάσεων από τη Βουλή της γειτονικής χώρας και με ένα κλίμα στην Ελλάδα έτσι όπως έχει διαμορφωθεί;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Με τον Nikola Dimitrov συναντηθήκαμε και χθες. Είχαμε μια πρώτη άτυπη συζήτηση. θα έχουμε και τώρα, σε λίγη ώρα, μια πιο οργανωμένη διμερή συνάντηση.
Οι δύο χώρες έχουν αποφασίσει να λύσουν μια σημαντική διαφορά που θα μπορούσε να έχει λυθεί ήδη από την δεκαετία του ’90. Είναι πράγματι γεγονός ότι δεν έχουμε αυτή τη στιγμή διαφορές που να μας χωρίζουν, πέραν από την αντιμετώπιση του ονοματολογικού. Νομίζω ότι αυτή έγινε με τον καλύτερο τρόπο με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Αποτέλεσε βέβαια ένα συμβιβασμό, όπως όλες οι συμφωνίες μεταξύ κρατών που δεν γίνονται μετά από πόλεμο και δεν έχουν ένα χαμένο και ένα νικημένο. Η πολιτική μας συνεχίζεται και μετά την αποχώρηση, τη λυπηρή για μένα, του Νίκου Κοτζιά από το Υπουργείο Εξωτερικών. Δεν είναι άλλη η πολιτική που εφαρμόζουμε και ο συνάδελφός μου από τη γειτονική χώρα, με διαβεβαίωσε ότι και αυτοί είναι εξίσου προσηλωμένοι με εμάς. Αφ’ ενός, όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της δικής τους συνταγματικής αναθεώρησης, εφαρμόζοντας πιστά ό,τι συμφωνήθηκε, στη συνέχεια θα δούμε μετά την κύρωση και από την δική μας μεριά, πώς θα προωθηθούν καλύτερα τα θέματα συνεργασίας των δυο χωρών μας και των δυο λαών μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εμφανίζεστε σίγουρος ότι το θέμα θα περάσει από τη Βουλή της πΓΔΜ, των Σκοπίων. Δεν ξέρω εάν αυτή η αισιοδοξία έχει να κάνει με κάτι που σας έχει μεταφερθεί ως εκτίμηση από τον ομόλογό σας, ή έχει να κάνει και με το ότι άνοιξε λίγο το τοπίο μετά τη διαφυγή του Γκρούεφσκι και την αναζήτηση και χορήγηση πολιτικού ασύλου από την Ουγγαρία.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Δεν θέλω να αναφερθώ στα εσωτερικά θέματα της γειτονικής χώρας. Νομίζω ότι το γεγονός ότι συγκεντρώθηκε η συνταγματική πλειοψηφία για την εκκίνηση της συνταγματικής αναθεώρησης, δημιουργεί εύλογη αισιοδοξία ότι θα ολοκληρωθεί και θετικά η αναθεώρηση αυτή. Εμείς παρακολουθούμε και συζητούμε με την άλλη πλευρά, ούτως ώστε αυτά τα οποία θα αποτυπωθούν στη συνταγματική αναθεώρηση να απηχούν ακριβώς στο πνεύμα της συμφωνίας των Πρεσπών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και τις σας κάνει να είστε αισιόδοξος ότι τελικά θα υπάρχει και αίσια κατάληξη και έκβαση και στην ελληνική πλευρά, αν θα διαμορφωθούν οι αναγκαίοι συσχετισμοί. Δεν ξέρω εάν θεωρείτε ότι το κλίμα είναι λίγο πιο κατευνασμένο σε σχέση με ό,τι ήταν για παράδειγμα τον περασμένο Φεβρουάριο ή Μάρτιο. Πάντως υπάρχει μια γενική συστράτευση και ‘επιστράτευση’. Εγώ θα έλεγα ότι ‘επιστρατεύονται’ ακόμα και οι ανήλικοι και μάλιστα ανήλικοι μαθητές σε αυτές τις κινητοποιήσεις. Δεν ξέρω εάν έχετε λάβει γνώση αυτού του ηλεκτρονικού καλέσματος για αποχές, για συλλαλητήρια μαθητικά με αιχμή του δόρατος το μακεδονικό θέμα. Κυρίως σε σχολεία της Βόρειας Ελλάδας κ. Υπουργέ.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Εγώ δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα επικυρωθεί και από τη δική μας τη Βουλή. Όπως σας είπα, είναι μια αμοιβαία επωφελής συμφωνία που λύνει και προς όφελος της χώρας μας μια μακρά διαμάχη 10ετιών. Ως προς τις αντιδράσεις στο επίπεδο της κοινής γνώμης, εγώ σέβομαι κάθε αντίθετη γνώμη, κάθε διαφορετική άποψη, η οποία δεν βασίζεται σε αλυτρωτικές απόψεις. Τους μόνους που εξαιρώ από αυτό το σεβασμό, για να είμαι σαφής, είναι ανθρώπους που λένε «στα όπλα, στα όπλα να πάρουμε τα Σκόπια», γιατί προφανώς όποιος θέλει να σέβονται οι άλλοι τα σύνορά του, σέβεται και ο ίδιος τα σύνορα και τη γενική ανάγκη ειρηνικής συνύπαρξης των λαών στην περιοχή.
Και η προσωπική μου ερμηνεία είναι ότι πολλές από τις αντιδράσεις δεν αφορούν αυτή καθ’ εαυτή τη συμφωνία, αλλά απηχούν το γεγονός ότι βγαίνουν από μια 8ετία μνημονιακής μαυρίλας με τραυματισμένη την εθνική -και για πολλούς ανθρώπους και την προσωπική τους- υπερηφάνεια.
Νομίζω ότι είναι συναισθηματικής, κυρίως, φύσης η αντίδραση αυτή από πολλούς από τους συμπατριώτες μας που είναι αντίθετοι με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Αντιλαμβάνομαι γιατί υπάρχει αυτή η αντίδραση και είμαι πεπεισμένος ότι όσο περνάει ο καιρός, όσο μελετούν τι πράγματι γράφει η συμφωνία και πώς θα εφαρμοστεί, η υποστήριξη προς αυτήν θα γίνεται ευρύτερη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να πάμε και στην άλλη διμερή συνάντηση που θα έχετε με τον ομόλογό σας από την Αλβανία. Πάλι νομίζω ότι είναι η πρώτη κοινή εμφάνιση, τουλάχιστον αυτή την εικόνα θα έχουμε εμείς μετά τη δολοφονία και τον τρόπο με τον οποίο σκοτώθηκε ο ομογενής μας στην Αλβανία. Δεν ξέρω εάν αυτή η χειραψία σηματοδοτεί και κάτι άλλο, ή ενδεχομένως και μια συγνώμη δημόσια διατυπωμένη, ή τουλάχιστον επίσημα διατυπωμένη, από την αλβανική πλευρά προς την ελληνική πλευρά κ. Υπουργέ;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Και με την Αλβανία, όπως κάναμε και με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ο στόχος μας είναι να συζητήσουμε και να επιλύσουμε κάθε σημείο που έχει μείνει να ορίζεται ως διαφορά μεταξύ των χωρών και να προωθήσουμε και κοινά συμφέροντα, όπως είναι η χάραξη των θαλασσίων ζωνών μας.
Φυσικά, το θλιβερό γεγονός του θανάτου Κατσίφα δημιούργησε εντάσεις στις μεταξύ μας σχέσεις, όχι με δική μας ευθύνη. Εμείς, από την αρχή είχαμε ξεκαθαρίσει ότι οι προτεραιότητές μας ήταν να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση, να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα της μειονότητάς μας στην Αλβανία και φυσικά, με αμοιβαία προϋπόθεση την ικανοποίηση των δυο πρώτων, να διατηρήσουμε στο πολύ καλό επίπεδο που είχαν φτάσει και τις διμερείς μας σχέσεις.
Αυτό που γίνεται σήμερα λοιπόν είναι μια προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή, να ξαναφέρουμε τις διμερείς μας σχέσεις στο πολύ καλό επίπεδο που τις είχαν φτάσει οι κοινές προσπάθειες των Υπουργών Εξωτερικών. Να θυμίσω ότι η 28η Οκτωβρίου, όταν έγινε αυτό το θλιβερό συμβάν του θανάτου Κατσίφα, ήταν προγραμματισμένη μια εκδήλωση συμφιλίωσης μεταξύ των δυο λαών. Με τους Βουλιαράτες να είναι γεμάτοι από ελληνικές σημαίες και να αποδίδουμε τιμή ακριβώς στους νεκρούς του αλβανικού μετώπου, μετά από μια συμφωνία ενταφιασμού τους που ουσιαστικά ήθελε να επικυρώσει το καλό κλίμα και την απόφαση και των δυο κρατών να φέρουν τις διμερείς μας σχέσεις σε ένα καλό επίπεδο.
Τα ίδια περιμένουμε να συνεχίσουν από εδώ και πέρα.
