22/04/2023
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Οι εγκληματικές ευθύνες της ΝΔ για την τραγωδία στα Τέμπη μέσα από το πόρισμα της Επιτροπής
Άρθρο του Τομεάρχη Εξωτερικών της Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γ. Κατρούγκαλου και υποψήφιου βουλευτή στη Β1 Αθήνας στον ιστότοπο iEidiseis
«Η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να συζητάμε την προεκλογική περίοδο όλα τα θέματα, εκτός από τα σοβαρά. Προσπαθεί να διχάσει το εκλογικό σώμα με εμπρηστικό και τοξικό λόγο. Ο κ. Μητσοτάκης μιλά για «εθνική εξαίρεση» του ΣΥΡΙΖΑ, για «αντεθνικό σαμποτάζ», ότι «κλείνει το μάτι στον Κασιδιάρη». Και, όπως ο διάβολος το λιβάνι, δεν θέλει να είναι αντικείμενο του δημοσίου διαλόγου ό,τι αφορά τις ευθύνες της, με πρώτο παράδειγμα την τραγωδία για τα Τέμπη. Προσπάθησε να ελέγξει τη σχετική συζήτηση με την σύσταση μιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων, χωρίς διαβούλευση με την αντιπολίτευση, από την οποία αποχώρησε με το «καλημέρα» μέλος της που είχε ασκήσει διοίκηση στο παρελθόν στον ΟΣΕ. Το πόρισμα παραδόθηκε και μολονότι είναι σε πολλά σημεία γενικόλογο, σε περισσότερα υπερβολικά γενναιόδωρο προς την κυβέρνηση, ιδίως για τις πρόσφατες νομοθετικές της πρωτοβουλίες, και μολονότι επαναλαμβάνει πολλά από τα στερεότυπα της συντηρητικής προπαγάνδας (πχ. «σωματεία που χαρακτηρίζονται από συντεχνιακή αντίληψη»), παρόλα αυτά δικαιώνει ουσιαστικά όλα τα σημεία της κριτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τα αίτια της τραγωδίας και αποδομεί τεκμηριωμένα όλους τους αντίθετους κυβερνητικούς ισχυρισμούς.
Στο άρθρο αυτό μεταφέρω αυτολεξεί και με παραπομπή στις οικείες σελίδες τα συμπεράσματα του πορίσματος σε όσα είχαμε καταγγείλει από την επομένη της τραγωδίας, με λίγες εισαγωγικές διευκρινίσεις και τις παρατηρήσεις με πλάγια γράμματα και επισήμανση των αρχικών μου («ΓΚ»), όπου το έκρινα αναγκαίο.
1.1-Παράνομη και πελατειακή η μετάταξη του Σταθμάρχη. 1
1.2 «Ελλιπής και ανεπαρκής» η εκπαίδευση των σταθμαρχών. 2
2.1 Εκτός λειτουργίας η Τηλεδιοίκηση από τον Ιούλιο του 2019. 3
2.2 Δεν λειτουργούσε από το 2020 το δευτεροβάθμιο σύστημα ασφαλείας του ΟΣΕ. 3
2.3 Αν λειτουργούσε το GSM-R η τραγωδία μπορεί να είχε αποφευχθεί 3
1.1-Παράνομη και πελατειακή η μετάταξη του Σταθμάρχη
Όταν καταγγείλαμε ως παράνομη και πελατειακή την μετάταξη του μοιραίου σταθμάρχη, μας απάντησε η κυβέρνηση, δια στόματος του αρμόδιου υπουργού κ. Βορίδη: «Είναι θλιβερό, για ζητήματα τόσο ευαίσθητα και με τέτοιο έντονο συναισθηματικό και ηθικό φορτίο, ο ΣΥΡΙΖΑ να μην έχει τη στοιχειώδη πρόνοια τουλάχιστον να διαβάσει με επιμέλεια τη νομοθεσία, προτού κατακεραυνώσει την Κυβέρνηση για τις δήθεν παράνομες ενέργειές της.»
Δείτε ποιος είχε δίκιο τελικά και ποιος παραβίασε αναίσχυντα τη νομιμότητα, σύμφωνα με το πόρισμα (υπογραμμίσεις δικές μου):
Το αίτημα για τη θέση αυτή περιελάμβανε το περίγραμμα της θέσης εργασίας, καθώς επίσης και τα πρόσθετα απαιτούμενα τυπικά ή ουσιαστικά προσόντα (τυπικά πρόσοντα, όχι άρα απλώς «επιθυμητά προσόντα, όπως ισχυρίζονταν οι κ.κ. Βορίδης και Καραμανλής και λοιποί κυβερνητικοί -ΓΚ-) του φορέα υποδοχής ήτοι, ο υπό μετάταξη υπάλληλος να χειρίζεται ηλεκτρονικό υπολογιστή και να έχει ηλικία έως και 48 έτη. Τα παραπάνω προκύπτουν από τα αναλυτικά στοιχεία θέσεων του 1ου κύκλου κινητικότητας, που είναι δημοσιευμένα στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών apografi.gov.gr.» (σ. 114. )
«Από την εκτίμηση όλων των παραπάνω προκύπτει, ότι το Τριμελές Όργανο αξιολόγησης της αίτησης μετάταξης του ΧΧΧ όφειλε να την απορρίψει λόγω έλλειψης του πρόσθετου απαιτούμενου προσόντος, δηλαδή της μη υπέρβασης του 48ου έτους ηλικίας και να μην παράσχει τη σύμφωνη γνώμη του. Και τούτο διότι κατά τον χρόνο αυτόν, ήτοι την 13η-05-2022 που συνεδρίασε δεν είχε εκδοθεί ο νέος Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΟΣΕ με την παραπάνω απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών με αριθμό 157192/20-05-2022 που δημοσιεύτηκε στις 30-05-2022 (Β ́ 2623/30-05-2022) και στο άρθρο 33 της οποίας προβλέφθηκε ρητά ότι ο υπό μετάταξη υπάλληλος πρέπει να κατέχει τα απαιτούμενα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα για την θέση στην οποία μετατάσσεται, εκτός της ηλικίας. (…) Ομοίως, το γεγονός ότι στις 14-06-2022 που υπογράφτηκε η απόφαση μετάταξης από το αρμόδιο όργανο του ΟΣΕ ή στις 30-06-2022 που αυτή δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ίσχυε ο νέος Κανονισμός που εξαιρούσε από τα απαιτούμενα προσόντα το όριο ηλικίας, δεν θεραπεύει την παραπάνω πλημμέλεια δεδομένου ότι κρίσιμος εν προκειμένω χρόνος είναι αυτός της παροχής της σύμφωνης γνώμης, η οποία όπως προαναφέρθηκε εκδόθηκε κατά παράβαση των κατά τον χρόνο αυτόν ισχυουσών διατάξεων». (σ. 117- 118).
Επιπλέον η Επιτροπή ανακάλυψε μια ακόμη πλημμέλεια της μετάταξης με τη χρήση, ενδεχομένως, πλαστής βεβαίωσης: «Σημειώνεται ότι για την παραπάνω θέση, από τον φορέα υποδοχής απαιτούνταν ως πρόσθετο απαιτούμενο προσόν η ικανότητα του υπό μετάταξη υπαλλήλου να χειρίζεται ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ο υποψήφιος σταθμάρχης ΧΧΧ προσκόμισε βεβαίωση της Νομαρχίας Λάρισας ότι παρακολούθησε Πρόγραμμα Κατάρτισης ΔΥ στην Πληροφορική. Όμως, κατά τον έλεγχο γνησιότητας της βεβαίωσης, η Δ/ση Διοίκησης της Περιφέρειας Λάρισας στις 25-05-2022 πληροφορεί ότι δεν τηρεί σχετικό αρχείο και δεν μπορεί να βεβαιώσει τη γνησιότητα της βεβαίωσης». (σ. 116)
Η πιο ηχηρή όμως απάντηση στην αντίθετη ερμηνεία της κυβέρνησης έρχεται από το τελικό συμπέρασμα της Επιτροπής:
«Αντίθετη ερμηνεία (ότι δηλαδή ήταν νόμιμη η μετάταξη, όπως ισχυρίζεται η ΝΔ -ΓΚ-), θα παραβίαζε και τις γενικές αρχές από τις οποίες διέπεται το εθνικό σύστημα κινητικότητας, αυτές της ισότητας, της διαφάνειας και της αξιοκρατίας». (σ. 118).
1.2 «Ελλιπής και ανεπαρκής» η εκπαίδευση των σταθμαρχών, όπως κατήγγειλε η ΡΑΣ
Το πόρισμα δικαιώνει πλήρως την Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) στις διαπιστώσεις της ότι η εκπαιδευση των σταθμαρχών και του λοιπού προσωπικού του ΟΣΕ ήταν πλημμελής.
«Ο θεωρητικός και πρακτικός κύκλος εκπαίδευσης που παρείχε ο Διαχειριστής της Σιδηροδρομικής Υποδομής (ΟΣΕ) σε προσωπικό του ΟΣΕ που επιτελεί κρίσιμα καθήκοντα (σταθμάρχες – κλειδούχους) πιθανολογείται ότι υπήρξε ελλιπής και ανεπαρκής (σ. 108.»
2. Παραλείψεις στους μηχανισμούς και τις δικλείδες ασφάλειας
2.1 Εκτός λειτουργίας η Τηλεδιοίκηση από τον Ιούλιο του 2019
Όπως καταγγείλαμε, δεν υπήρχε τηλεδιοίκηση στη Λάρισα, διότι ο ΟΣΕ και η κυβέρνηση δεν είχαν φροντίσει να αποκαταστήσουν μια ζημία ύψους 10.000 Ευρώ από το τέλος Ιουλίου του 2019:
«Προϋπόθεση για να λειτουργεί η τηλεδιοίκηση, έστω μόνο μεταξύ δύο διαδοχικών σταθμών, είναι να λειτουργεί στη διαδρομή αυτή η ηλεκτρική πλευρική σηματοδότηση. (σ. 25). Η ηλεκτρική πλευρική σηματοδότηση στο τμήμα Λάρισα – Θεσσαλονίκη (και κατ’ επέκταση στο υπό εξέταση τμήμα Λάρισα – Ν. Πόροι) είναι από τον Ιούλιο του 2019 εκτός λειτουργίας (μετά την πυρκαγιά στο κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας στη θέση ‘Ζάχαρη’)» . (σ. 29)
Στη Λάρισα λειτουργούσε μόνον τοπικός πίνακας τηλεχειρισμού και όχι τηλεδιοίκηση, όπως επανειλημμένα ισχυρίζονταν οι κ.κ. Μητσοτάκης, Γεραπετρίτης κ.λ.π.: «Ο Σταθμάρχης Λάρισας, με βάση το υφιστάμενο σύστημα σηματοτεχνικής κάλυψης του σταθμού (αυτοψία που έγινε από τα τρία μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων στις 20-3-2023) μπορούσε, από την αποβάθρα όπου βρίσκεται ο προς αναχώρηση συρμός και για ένα μήκος περίπου 2,8 χιλιομέτρων, να παρακολουθεί στον τοπικό πίνακα τηλεχειρισμού αλλαγών με φωτεινές ενδείξεις τη θέση και την πορεία του συρμού. (σ. 55)». «Ολοκληρωμένη τηλεδιοίκηση δεν θα επέτρεπε να κινούνται δύο συρμοί στην ίδια γραμμή από αντίθετες κατευθύνσεις (σ. 98).»
2.2 Δεν λειτουργούσε από το 2020 το δευτεροβάθμιο σύστημα ασφαλείας του ΟΣΕ
Παρά τα αντίθετα ψεύδη της κυβέρνησης, η Επιτροπή περιγράφει ως εξής την κατάσταση, επιβεβαιώνοντας 100% την κριτική μας:
«Μέχρι το 2020 ήταν σε λειτουργία στα κεντρικά γραφεία του ΟΣΕ (επί της οδού Καρόλου) στην Αθήνα, το αποκαλούμενο δευτεροβάθμιο όργανο ελέγχου και ρύθμισης της κυκλοφορίας, αποτελούμενο από ένα σταθμάρχη, έναν προϊστάμενο αμαξοστοιχίας και ένα στέλεχος από τα μηχανοστάσια. Το συγκεκριμένο όργανο, με βάση φωνητικές πληροφορίες που περιήρχοντο σε αυτό (είτε μέσω του συστήματος GSM-R μετά το 2018 είτε με τα ραδιοβοηθήματα του ΟΣΕ παλιότερα είτε ακόμη και με χρήση σταθερής τηλεφωνίας), σημείωνε επί χάρτου και αποτύπωνε με ακρίβεια τη θέση και την πορεία κίνησης του κάθε συρμού. Αν λειτουργούσε την ημέρα του δυστυχήματος, θα αποτελούσε πρόσθετη ασφαλιστική δικλείδα, που θα έδινε πιθανόν τη δυνατότητα παρακολούθησης της πορείας των δύο συρμών. (σ. 86).»
Η έλλειψη αυτή του «υπερκείμενου κέντρου ρύθμισης κυκλοφορίας» αποτελεί, κατά την επιτροπή, μια από τις αιτίες της τραγωδίας, λόγω της «απουσία(ς) 2ου επιπέδου εντοπισμού και αποτροπής λανθασμένων ενεργειών (σ. 98).
2.3 Αν λειτουργούσε το GSM-R η τραγωδία μπορεί να είχε αποφευχθεί
Το πόρισμα δικαιώνει επίσης πλήρως την κριτική μας ότι το σύστημα GSM-R, που είχε ολοκληρωθεί και παραδοθεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεν αξιοποιήθηκε, ενώ η πλήρης λειτουργία του θα μπορούσε να είχε αποτρέψει την τραγωδία.
«Το σύστημα GSM-R είχε εγκατασταθεί το 2018 για το τμήμα Κιάτο- Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας στις γραμμές του ΟΣΕ και στο τροχαίο υλικό που ήταν τότε στην ιδιοκτησία της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Εκκρεμεί όμως η εγκατάστασή του σε μέρος του τροχαίου υλικού της Hellenic Train. Αν η τελευταία αυτή εκκρεμότητα είχε ολοκληρωθεί, τότε είναι πολύ πιθανό ο Μηχανοδηγός του IC 62 να είχε επικοινωνήσει με τον Σταθμάρχη Λάρισας αλλά και με τον Μηχανοδηγό του αντιθέτως κινούμενου εμπορικού συρμού 63503, κάτι που θα μπορούσε να συμβάλλει στην αποτροπή του δυστυχήματος. (σ. 86)» .
Συμπερασματικά:
Το πόρισμα δικαιώνει την κριτική μας στο σύνολο της και αποδεικνύει πόσο προσβλητικά αβάσιμες, θρασύτατες και προσχηματικές ήταν οι δικαιολογίες της κυβέρνησης. Όπως δεν ίσχυε ποτέ το ότι «όλοι μαζί τα φάγαμε» τα ελλείμματα της κρίσης, έτσι δεν ισχύει και το ότι «όλοι μαζί τα σκοτώσαμε» τα παιδιά στα Τέμπη. Υπάρχουν ευθύνες με ονοματεπώνυμο, οι οποίες γίνονται βαρύτερες όταν δεν αναλαμβάνονται, συντριπτικές όταν αποκρύπτονται, όπως επιχείρησε να πράξει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Με ισχυρισμούς που απορρίπτονται όλοι από το πόρισμα της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων της δικής της επιλογής. Με την προσβολή στην μνήμη των θυμάτων, που συνιστά η συμπερίληψη στα ψηφοδέλτια του Υπουργού της που έχει την βασική υπαιτιότητα για την τραγωδία και που ποτέ δεν ανέλαβε προσωπικά καμία ευθύνη. Με την εμμονή της παραδοσιακής πελατειακής δεξιάς στις αμαρτίες του βαθέος κράτους, που τάχα αποστρέφεται. Και δεν αναφέρομαι μόνον στην παράνομη, και με τη βούλα πλέον της Επιτροπής, μετάταξη του μοιραίου σταθμάρχη, αλλά και στον διορισμό στην διοίκηση ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ «αρίστων» αποτυχημένων πολιτευτών της Νέας Δημοκρατίας.
Στις 21 Μαΐου θα ψηφίσουμε για Δικαιοσύνη Παντού. Δικαιοσύνη και για τα θύματα στα Τέμπη».
Από το Γραφείο Τύπου Γ. Κατρούγκαλου
